- үриятнама
- зат. Халыққа арналған хат, насихат, өсиет.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. Б.Қалиев.. 2014.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. Б.Қалиев.. 2014.
ақкөздену — ақкөзден етістігінің қимыл атауы. Қара танымаса да қамшы үйіруді әбден білетін белсенділердің «Қожаны, молданы қойдай қу қамшымен!» деп, жақыннан жау тауып, еліре а қ к ө з д е н у і… (Ө. Ақжолұлы, Үриятнама, 7) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
әдипа — зат. ир. Құпия, ғаламат. Бір күні шырақ жаға өзі келді. Бұл жерде бір хикая сөзі келді, Қараса шырақ жағып жан жағына. Жұмысқа бір ә д и п а кезі келді (Ө. Ақжолұлы, Үриятнама, 118) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бұйрықсыз — сын. Бұйрық болмаса, жазмышсыз. Тағдырсыз пенде өлмейді, Жан денеден айырылып Б ұ й р ы қ с ы з шығып кетпейді (Ө. Ақжолұлы, Үриятнама, 12) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ғибадатшылық — зат. Құдайға қ ұ л ш ы л ы қ , д і н г е бо й ұ с ы н ғ а н д ы қ . Патшалықтың белгісі, Қарсы тұрып өлуге, Жұрты үшін бас байласа. Анық патша сол болар, Ел риаты түзеліп, Ғ и б а д а т ш ы л д ы қ ойласа (Ө. Ақжолұлы, Үриятнама, 41) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жеңсіз — жейде. Ақырет д. м. Қарайғанды күйдіріп, Бұл дүние жанған өрт дейді. Ақыреттің белгісі: Ж е ң с і з ж е й д е кигізіп, Ағаш атын ерттейді (Ө. Ақжолұлы, Үриятнама, 12) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
көзеу — I ет. Шаңырақтағы уықтың сүйір ұшы кіретін тесікті күйдіруді көзеу деп атайды (Ә. Тәжімұратов, Шебер., 27). Көзеу темір. Шаңырақты күйдіріп тесетін төрт қырлы темір (Ә.Тәжімұратов, Шебер., 27). II зат. Өрмек жіптерін жоғары көтеріп тұратын… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мисық — зат. жерг. Азып тозды, ес түсінен айырылды, сансырады. Залым деген ілгергі, Болыстар сотқа сұралып, Қорлықты байлар тым көрді. М и с ы қ боп кетті көрсеңіз (Ө.Ақжолұлы, Үриятнама, 95) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мияттас — миятта етістігінен жасалған ортақ етіс. Сөйтіп ауылдың көл көсір дастарқанына жиналған көп жұрт бір мезет ата бабадан әңгіме қозғап, екі жарыла м и я т т а с а қалып, бір бірлеріне қораздана қарасып талай жерге барып қайтты (Т.Мәмесейіт, Таңжарық … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
риат — зат. ар. Жағдай, тұрмыс. Патшалықтың белгісі, Қарсы тұрып өлуге, Жұрт үшін бас байласа. Анық патша сол болар. Ел р и а т ы түзеліп, Ғибадатшылық ойласа (Ө.Ақжолұлы, Үриятнама, 41) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
секу-секу — үст. Мезгіл мезгіл, әрегідік. Қайсы десең бұл ісі, Мейман келсе тырқылдап, Күлегеш болар жырқылдап, Сыбыр сыбыр күбірлер, С е к у с е к у тың тыңдап (Ө.Ақжолұлы, Үриятнама, 59) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі